پایگاه ها

نیروی دریایی ایران بر خلاف همتای عربستانی خود از دیرباز توجه ویژه ای به پراکندگی و تمرکز زدایی در نیروهای دریایی خود داشته است و به همین منظور دارای بیشترین تعداد پایگاه های دریایی در میان کشورهای خلیج فارس است.

این پایگاه ها از نظر جغرافیایی به سه منطقه تقسیم می شوند:خلیج فارس - دریای عمان و دریای خزر.خلیج فارس در حال حاضر به سپاه واگذار شده است و اکثر پایگاه های آن متعلق به این نیرو است ولی وظیفه پشتیبانی هوایی از آن را نیروی هوایی ارتش بر عهده دارد.

مسئولیت حفاظت از تنگه هرمز به صورت مشترک به دو نیروی ارتش و سپاه سپرده شده است.وظیفه حفاظت و حراست از دریای عمان و شمال اقیانوس هند نیز به نیروی دریایی ارتش واگذار شده است.در دریای مازندران نیز این دو نیرو به صورت مشترک از مرزهای کشورمان حفاظت و حراست می کنند.

بزرگترین پایگاه نیروی دریایی ایران که به نوعی قلب تپنده آن محسوب می شود و دارای بیشترین تجهیزات و نیرو در بین پایگاه های دریای است پایگاه دریایی بندر عباس است.این پایگاه محل اورهال و تعمیر زیردریایی ها و شناورهای مختلف نیرو نیز محسوب می شود.پس از پایگاه بندر عباس پایگاه های بوشهر و خرمشهر در درجه دوم اهمیت قرار دارند.

پایگاه ها:

●ابوموسی

●چابهار

●بندرعباس

●بوشهر

●خارک

●قشم

●جاسک

●خرمشهر

●ماهشهر

●نوشهر

●سیری

●قشم

●بندر انزلی

●بندر امام خمینی

●لارک

زیر دریایی ها

نیروی دریایی ایران در پیش از انقلاب تصمیم به تشکیل یگان زیر سطحی گرفته بود که به این منظور زیردریایی های کلاس کوسه که زیردریایی های آمریکایی متعلق به جنگ جهانی دوم بودند ولی به روز رسانی های خوبی بر روی آن صورت گرفته بود سفارش داده شد ولی پس از انقلاب و کنسل کردن قرار داد ها این زیردریایی ها تحویل نیرو نشد و جای خالی آن ها به خوبی در جنگ با عراق احساس شد.

اگر بخواهید به عمق کوته فکری برخی از کسانی که می گفتند ارتش نمیخواهیم چون مسلمانیم و با کسی جنگی نداریم و... پی ببرید باید بدانید که یکی از این زیردریایی ها با خدمه آموزش دیده ایرانی در حال تحویل بود که در وسط راه به آن پیام دادن که برگردد و ما نیازی به آن نداریم! آرزوی تشکیل یگان زیر سطحی بالاخره در دهه 1990 با ورود زیردریایی های کیلو کلاس به پایان رسید.

کلاس کیلو

در دهه 1990 ایران تصمیم به خرید 3 فروند زیردیایی کلاس کیلو گرفت که این زیردریایی ها با نام و شماره‌ بدنه‌های Tareq 901، Noor 902 و Yunes 903 به ترتیب در سال های 1992 ، 1993 و 1997 تحویل نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شد.

پایگاه و آشیانه این زیردریایی ها پایگاه بزرگ بندر عباس است که علاوه بر زیردریایی های کیلو میزبان میدجت های غدیر نیز می باشد.به دلیل طراحی خاص موتور ، این زیردیایی بسیار کم صدا است و این ویژگی باعث می شود که سونار های غیرفعال قادر به شناسایی آن نباشند.

علاوه بر صدای کم بدنه زیردریایی کیلو با مواد خاصی پوشیده شده است که باعث می شود سونار های فعال نیز مانند سونار های غیر فعال نتواند زیردریایی را شناسایی کند.این دو ویژگی باعث شده است نیروی دریایی آمریکا به این زیردریایی لقب\"حفره سیاه\" بدهد.زیردریایی کیلو کلاس قادر به حمل 18 اژدر و یا 24 مین است و قادر است موشک‌های سطح‌به‌هوای SA-N-Gremlin را نیز شلیک نماید.

مشخصات :

کشور سازنده: روسیه

متصدیان: روسیه، چین، ایران، هند، الجزایر، اندونزی، رومانی، ویتنام، لهستان

تناژ جابجایی: 3000 تا 4000 تن

طول: 70 تا 74 متر

آبخور: 6.5 متر

حداکثر سرعت: 25 گره

برد عملیاتی: 6000 تا 7500 مایل در سرعت 7 گره

مدت زمان پایداری: 45 روز

حداکثر عمق عملیاتی: 300 متر

خدمه: 52 نفر

تسلیحات: 18 اژدر و یا 24 مین، 8 فروند موشک سطح به هوای SA-N-10 Gimlet و یا SA-N-Gremlin

پیشران: دیزل الکتریک

کلاس غدیر

زیردریایی های سبک کلاس غدیر اولین تلاش متخصصان ایرانی برای تولید زیردریایی های کوتاه برد ساحلی بوده است.برد این زیردریایی محدود است و نمی توان از آن همانند زیردریایی های کیلو برای ماموریت های طولانی و برون مرزی استفاده کرد.

یک زیردریایی غدیر در حال به آب انداخته شدن

این زیردریایی دارای دو مقر پرتاب اژدرهای 533 میلیمتری در دماغه خود است و طبق برخی گفته ها توانایی شلیک موشک های نور یا کوثر را نیز پیدا کرده است.شباهت زیاد این زیردریایی با زیردریایی کلاس P-4 کره‌ی شمالی برخی را بر آن داشته است که این زیردریایی مهندسی معکوس یا کپی برداری یا الگوبرداری از همکلاس کره ای خود است.

دو مقر شلیک اژدر زیردریایی غدیر

غدیر تاکنون بارها در رزمایش های مختلف شرکت کرده و پرتاب اژدرهای جنگی را تمرین کرده است.در حال حاضر خط تولید این زیردریایی در حال تولید هر چه بیشتر آن است و طبق برخی شواهد تا کنون بین 15 تا 20 فروند از آن ساخته شده و به نیروی دریایی تحویل داده شده است.

مشخصات :

کشور سازنده: ایران

تعداد: حداقل 15فروند

تناژ جابجایی: 120 تا 150 تن

طول: 20 متر

شعاع: 3 متر

آبخور: 2.5 متر

حداکثر سرعت: 11 گره

خدمه: 18 نفر

تسلیحات: دو مقر پرتاب اژدر 533 میلیمتری، قابلیت حمل دو تا چهار اژدر، چهار تا هشت مین و احتمالا شلیک موشک‌های ضدکشتی

پیشران: دیزل-الکتریک

کلاس نهنگ

زیردریایی‌ کلاس نهنگ حاصل دومین تلاش متخصصان داخلی جهت تولید زیردریایی بومی است. این زیردریایی حاصل تلاش 220 محقق و حدود 1.2 میلیون ساعت کار تحقیقاتی و عملی است. از این کلاس یک فروند ساخته شده‌است که در مارس 2006 وارد خدمت شده‌است.

نهنگ در واقع یک زیردریایی کوچک ساحلی که دارای قابلیت ویژه‌ی مین گذاری است. دو مقر اژدر کوچک در دو سمت این زیردریایی وجود دارد که از آن جهت شلیک اژدرهای سبک استفاده می‌شوند. بنابر برخی گزارشات این زیردریایی قادر به شلیک موشک‌های ضدکشتی نیز می‌باشد.

این زیردریایی مجهز به یک رادار جهت کاوش سطحی است. همچنین سطح آن توسط موادی خاص پوشیده شده که کار کشف آن توسط سونار را دشوار می‌سازد. مقامات کشورمان اعلام کرده‌اند که این زیردریایی به واسطه‌ی مجهز بودن به سامانه‌های پیشرفته‌ی الکترونیکی قادر است همزمان به شلیک موشک و اژدر بپردازد اما هیچ اطلاعاتی درباره‌ی موشک و یا اژدر مورد استفاده منتشر نشده‌است.

مشخصات :

کشور سازنده: ایران

ساخت : صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران

سال شروع خدمت : مارس 2006

تعداد: 1 فروند

وزن : 350 الی 400 تن

طول: 20 متر

آبخور: 2.5 متر

شعاع: 3 متر

سرعت در سطح آب : 25 كیلومتر بر ساعت

سرعت زیر سطح آب : 44 كیلومتر بر ساعت

تجهیزات : دارای سونار و یک رادار جستجوی سطحی

قابلیت ویژه : كف نشینی و دور ماندن از شناسایی

تسلیحات: دو مقر پرتاب اژدر، موشک، قابلیت مین‌گذاری

نیروی محرکه : دیزل-الکتریک

کلاس Yugo

زیردریایی‌های کلاس یوگو از زیردریایی‌های کوتاه‌برد ساحلی است که توسط کره‌ی شمالی ساخته‌شده‌اند. از این کلاس تعداد شش فروند ساخته‌شدند. یکی از زیردریایی‌ها در سال 2007 توسط نیرو‌های کره‌ی جنوبی کشف و توبیخ شد. تعداد چهار فروند از 5 فروند باقی مانده به نیروی دریایی ایران تحویل داده شدند. این زیردریایی‌ها دارای دو جایگاه پرتاب اژدر 530 میلیمتری هستند و برد عملیاتی آنها به حدود 1000 کیلومتر می‌رسد.

مشخصات :

کشور سازنده: کره‌ی شمالی

تعداد: 4 فروند

تناژ جابجایی: 90 تن

طول: 20 متر

شعاع: 2 متر

سرعت: 10 گره

برد: حدود 1000 کیلومتر

خدمه: 4 تا 6 کماندو یا غواص

تسلیحات: دو مقر پرتاب اژدر 530 میلیمتری

پیشران: دیزلی

کلاس سابحات 15

زیردریایی‌های کلاس سابحات در واقع نخستین زیردریایی‌های ساخته شده در ایران هستند که ساختشان در سال 2000 اعلام شد. کاربرد اصلی این زیردریایی مین‌گذاری است اما با این وجود گفته می‌شود این زیردریایی قادر به جابجایی 3 تا 7 غواص است.

همچنین این زیردریایی قادر است در عملیات‌های شناسایی نیز شرکت نماید. این زیردریایی را می‌توان توسط بالگردهایی چون شینوک و یا سی کینگ جابجا کرد و یه اینکه از آن به عنوان واحد شناسایی در ناوها استفاده کرد.

مشخصات :

کشور سازنده: ایران

تعداد: احتمالا 3 فروند

طول: 8 متر

خدمه: 3 تا 7 نفر

تسلیحات: حداکثر 17 مین Limpet

هواناو ها

SR.N6

هاورکرافت \"SR.N6\" ساخت شرکت انگلیسی \"Saunders-Roe\" می باشد و در مدل های مختلفی از \"SR.N6 Mk I\" تا \"SR.N6 Mk 8\" به بازار عرضه شده است . \"SR.N6\" که به کلاس وینچستر \"Winchester\" هم معروف است ورژن های مختلف آن به کشورهای مختلفی از جمله ایران ، عراق ، عربستان سعودی ، کانادا ، برونئی و ایتالیا صادر شد که در این بین در سال 1968 و 1969 ، 6 فروند وینچستر Mk 4 و دو فروند وینچستر Mk 3 که به آنها \"SR.N6 Mk 4\" و \"SR.N6 Mk 3\" نیز می گویند به ایران صادر شد . شاید جالب باشد که بدانید یک سال بعد یعنی در سال 1970 ، عربستان 7 فروند \"SR.N6 Mk I\" را از این شرکت خریداری کرد.

مشخصات :

طول : 14.76

عرض : 7.01

ارتفاع ( بالش یا دامن ) : 1.22

ارتفاع ( کامل ) : 4.57

سرعت کروز : 55 گره دریایی

ماکزیمم سرعت : 60 نات

موتور اصلی : Rolls Royce Gnome Turboshaft

قدرت موتور : 671 کیلووات

ظرفیت مخزن سوخت : 1000 لیتر

ظرفیت خدمه : 38 نفر (( در نمونه های ارتقا یافته تا 58 نفر ظرفیت دارد ))

BH.7

خریدهای شاه ایران قبل از انقلاب تنها به نمونه ی بالا ختم نشد و از سال 1970 تا 1975 شش هواناو دیگر به ناوگان خود اضافه کرد . هاورکرافت BH.7 که از آن با کلاس ولینگتون \"Wellington \" نیز یاد می شود ، محصول دیگری از شرکت \"Saunders-Roe\" می باشد . (( البته در آن زمان و در هنگام تولید این محصول شرکت مذکور در اثر یک سری از تغییرات و انشعابات ، تغییر کاربری داده و این بار به صورت تخصصی بر روی تولید و صادرات هاورکرافت ها کار می کرد و به همین خاطر نام آن به \"British Hovercraft Corporation\" تغییر کرده بود . ))

BH.7 یا ولینگتون که در دو ورژن ساخته شده بود فقط برای خدمت در نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی ایران تولید شد و در مجموع و در طی 5 سال 2 فروند \"BH.7 Mk 4\" و 4 فروند \"BH.7 Mk 5A\" در اختیار این نیرو قرار گرفت.

مشخصات :

طول : 23.9

عرض : 13.8

ارتفاع : 10.36

سرعت : 58 گره دریایی

ظرفیت خدمه : 60 نفر

وزن : 56 تن

موتور : Proteus Gas Turbine, 2 Rover Auxilliary Power Units

یونس 6

هواناو یونس 6 که اخیرا خط تولید آن در وزارت دفاع آغاز شده است قابلیت بالایی در رزمایش ها و عملیات های واکنش سریع از خود نشان داده است و تاکنون توانسته است ، ماموریت های امداد و نجات ، گشت‌ زنی و پشتیبانی را در دریا ، رودخانه و مناطق باتلاقی و برفی به خوبی انجام دهد.

هواناو یونس 6 به طور کاملا بومی ‌و بدست متخصصان هوشمند، خلاق و افتخارآفرین صنایع دریایی وزارت دفاع طراحی و ساخته شده است.صنایع دریایی وزارت دفاع در فاز نخست می تواند هر سال 20 فروند از این هواناو را تولید و با خدمات پس از فروش در اختیار نیروهای مسلح و دیگر متقاضیان قرار دهند.